Suknia Barbary Radziwiłłówny, wg miniatury Lucasa Cranacha
mł., ok. 1540.
|
Nota biograficzna.
Barbara Radziwiłłówna, ur. 1520r. (lub 1523r.) na Litwie jest jedną
z bardziej kontrowersyjnych postaci epoki polskiego renesansu.
W 1547r., po niemal rok trwającym romansie, Zygmunt August, właśnie
owdowiały, zawarł potajemne małżeństwo z Barbarą, ówcześnie wdową
po Gasztołdzie, wojewodzie Trockim.
Ślub, uznany za niebezpieczny politycznie, gdyż wzmacniał wyraźnie
pozycję Radziwiłłów, a nie przynoszący korzyści ani międzynarodowych,
ani dynastycznych stał się przyczyną konfliktu młodego króla z polską
szlachtą a także z Boną, która wyznawała zasadę, że władca zawsze
rezygnuje z osobistego szczęścia dla dobra kraju.
Barbara nie mogła być dobrą królową. Zarzucano jej zbytnią swobodę
obyczajów i w stanie panieńskim i jako wdowie. Nie była też wykształcona,
chociaż ładnie pisała po polsku, o czym świadczą jej listy do króla
i braci. Określano ją ponadto jako wyniosłą, egoistyczną, despotyczną
i upartą. |
Już na Wawelu zdarzało
się, że Zygmunt August i panowie czekali pod jej drzwiami aż się skończy
ubierać. Nie zdarzało się jednak, aby wywierała swój wpływ na króla
w jakichś większych sprawach, nie była również mściwa. Mogłoby się
wydawać, że jedyną jej zaletą była istotnie nieprzeciętna uroda.
Zmarła po strasznej i długiej chorobie (obecnie przypuszcza się, że
na raka) na Wawelu, w 1551r., w obecności ukochanego męża. Miesiąc
wcześniej Bona uznała ją oficjalnie za synową. |
|
Nota kostiumologiczna.
Na miniaturze z cyklu Cranacha "Rodzina Jagiellonów" Barbara
przedstawiona jest w sukni o kroju charakterystycznym dla sukien dworu
habsburskiego. Suknia ma stanik i regularnie fałdowaną spódnicę ze
złotej lamy lub złotogłowiu, wyciętą w szeroki prostokąt, wykończony
listwą haftowaną perłami i klejnotami. Dekolt zakrywa drobno marszczona
koszulka ujęta pod szyją w stójkę. Rękawy sukni są szerokie, cięte
spiralnie i łączone w regularnych odstępach zapinkami z klejnotów.
Z przecięć rękawów wysunięta jest podszewka z czarnego jedwabiu, tworząca
kontrastowe ak-centy na jednolitym tle. Głowę okrywa czepiec w stylu
ruskim, bogato zdobiony perłami i kamieniami, na nim płaski czarny
berecik "zachodnioeuropejski". |
|
|