Suknia Szewcowej z miniatury z kodeksu Behema, 1505r.
|
Nota biograficzna.
Baltazar Behem, mieszczanin krakowski, był notariuszem i pisarzem
miejskim. Bardzo zamożny, wpływowy i powszechnie szanowany, starał
się więc ukoronować swoją karierę stanowiskiem rajcy miejskiego. Szukając
poparcia postanowił sprawić radzie miejskiej Krakowa wyjątkowy prezent
- w wielkim, bogato ilustrowanym kodeksie umieścić kopie wszystkich
przywilejów nadanych miastu i mieszczanom, od przywileju lokacyjnego
z 1257r, a także ustawy cechów krakowskich, roty przysiąg i inne dokumenty,
które winny być łatwo dostępne do wglądu, a jednocześnie tym sposobem
uchronić oryginały od zniszczenia.
Ilustracje kodeksu są skarbnicą wiedzy o życiu mieszczan krakowskich
na pocz. XVI wieku. Co więcej, widzimy ich przy pracy, wewnątrz warsztatów
i sklepów, w codziennych, roboczych strojach a nie odświętnie upozowanych
na dostojnych portretach.
|
W męskim świecie pracy
i interesów pojawia się też kilka postaci intrygujących kobiet. Są
i takie, które w owych warsztatach pracują, jak niewiasta w piekarni
i w warsztacie stolarskim, i takie, które nie wyglądają na obciążone
obowiązkami - elegantka mierząca niebieską suknię u krawca, dziewczyna
przy krosienkach w sklepie z łukami i kuszami i najbardziej wyróżniająca
się i najlepiej znana postać Szewcowej.
O jej pozycji jako pani zamożnego domu świadczy to, że w ciągu dnia
roboczego słucha opowieści wędrownego błazna (oczywiście równocześnie
przędąc, gdyż całkowita bezczynność uchodziła za grzech!). Dodatkowo
jej zamożność podkreśla strój. |
|
Nota kostiumologiczna.
Szewcowa ma na sobie szmaragdowozieloną suknię, prawdopodobnie z wełnianego
sukna, lamowaną ciemnym aksamitem na rękawach i przy wycięciu stanika.
Suknia ta jest znakomitym przykładem mody przejściowej między gotykiem
a renesansem: postać jest smukła, stan skrócony, rękawy wąskie a dekolt
wycięty w "V", to elementy charakterystyczne dla gotyku.
Ale wpływy renesansowe są już widoczne - spódnica jest ułożona w fałdki
i doszyta do stanika a rękawy na ramionach i łokciach pęknięte
i z wypustkami białej marszczonej koszuli. Zamożność stroju podkreśla
też biżuteria, złoty naszyjnik z medalionem i złoty łańcuch, a także
piękny "czepiec poduszkowy" również przybrany złotym obszyciem.
Takie czepce pochodzenia niemieckiego były powszechne wśród krakowskich
mieszczek, co wzięło się z powszechnego osadnictwa niemieckiego
w miastach w zachodniej Polsce. |
|
|