Suknia Elżbiety Habsburżanki, pierwszej żony Zygmunta
Augusta,
wg miniatury Lucasa Cranacha mł. , ok. 1540r.
|
Nota biograficzna.
Elżbieta Habsburżanka (Austriaczka) ur. w 1526r. w Linzu, już jako
dziecko została zaręczona z następcą tronu polskiego, Zygmuntem.
Po ślubie per prokura przyjechała do Krakowa w 1543r. na właściwe
zaślubiny i koronację.
Mimo urody i "słodyczy" nie wzbudziła uczucia w królewiczu,
wychowywanym wśród śmiałych i elokwentnych Włoszek z fraucymeru
królowej Bony. Była cichutka, potulna, chorobliwie nieśmiała na skutek
niezwykle surowego wychowania przez matkę. Co najgorsze jednak Elżbieta
cierpiała na epilepsję, której częste ataki odstręczyły męża i przyczyniły
się do rozpadu małżeństwa.
Na dworze wawelskim mogła liczyć tylko na poparcie starego króla -
Bona była jej zaciętym wrogiem, a jej dworzanie pozwalali sobie
na różne względem młodej królowej złośliwości. Powodem owej nienewiści
było prześladowanie, jakiego ze strony ojca mlodej królowej, cesarza
Ferdynanda I doświadczała córka Bony, Izabella Jagiellonka, jako wdowa
po królu węgierskim i matka następcy tronu. Sytuacja Elżbietyj nie
poprawiała się mimo orędownika w osobie przebywającego na Wawelu posła
cesarskiego Marsupina, którego oskarżano o szpiegostwo na rzecz
Ferdynanda.
Jeszcze za jej życia Zygmunt August nawiązał romans z Barbarą Radziwiłłówną
- Gasztołdową, co przyspieszyło prawdopodobnie rozwój choroby
i śmierć Elżbiety w Wilnie w 1545r. |
|
|
|
|
Nota kostiumologiczna.
Na miniaturowym dyptyku przedstawiającym żony Zygmunta Elżbieta nosi
czarną, prawdopodobnie aksamitną suknię, gustownie przybraną haftem
złotym sznureczkiem na rękawach a zapewne i u dołu spódnicy. Obszerne
bufiaste rękawy mają ponadto dekorację "rzezaną" - przez
drobne rozcięcia przeciągnięta jest biała podszewka. Głęboki prostokątny
dekolt sukni obwiedziony jest złotym sznureczkiem i wykończony poziomą
listewką ze złotogłowiu z haftowanym motywem stylizowanych gałązek.
Dekolt zakrywa haftowana złotymi nićmi koszula, zamknięta od góry
stójką z litym złotym haftem. Głowę okrywa płaski beret nałożony na
czepek ze złotej siatki.
Stosunkowo skromnie prezentuje się biżuteria królowej: szyję jej zdobi
kanak (naszyjnik - obroża) z ciężką zawieszką, złoty łańcuch i sznur
pereł.
Na wszystkich zachowanych portretach Elżbieta nasi bardzo podobne
suknie, różniące się jedynie kolorem i kompozycją zdobień, a o niemal
identycznym kroju. Suknie te są przykładem mody panującej na dworze
wiedeńskim i powtarzają się także na wizerunkach innych córek
cesarza Ferdynanda. |
|
|